TALAS MUHAREBESİ 751
Talas Savaşı Tarihi
Çin’deki Tang Hanedanı, 659 yılında Göktürkler Devleti’ne son vermiş ve Kara Türgişlerin hâkimiyetinde olan Taşkent’e gözünü dikmişti. Çin’in Keş, bugünkü Taşkent üzerine düzenlediği seferin komutanı Gao Hsien-çı Taşkent’e ulaşmış ve Kara Türgişlerin hükümdarı Bahadır Tudun’u 751 yılında öldürerek tüm şehri yağmalamıştır.Orta Asya’da bu gelişmeler yaşanırken, 750 yılında Emeviler Devleti yıkılmış ve yerine Abbasiler kurulmuştur. Yine aynı yıl Abbasi Devleti’nin kurulmasında önemli roller üstlenmiş olan Ebu Hasan; Horasan’daki Emevi varlığına son vermiş ve Emevilerin bölgedeki valisini buradan uzaklaştırmıştır. Yaşanan bu gelişmeler, Emevilerden memnun olmayan Türkler arasında büyük bir memnuniyetle karşılanmıştır.
Bahadır Tudun’un öldürülmesinin ardından oğlu Tüen-en şehirden kaçmayı başarmış ve başta Karluklar olmak üzere çevredeki tüm Türk boylarını Çin’e karşı savaşmaya çağırmıştır. Fakat Çin ile tek başlarına mücadele etmelerinin imkânsız olduğunun farkında olan Türkler aynı zamanda Abbasilerden de yardım istemişlerdir.
Gelen yardım talebinden sonra Ebu Müslim; Ziyad bin Salih komutasındaki İslam ordularını bölgeye yollamıştır. Kuzeyden gelen Karlukların da Abbasi ordusuyla birleşmesiyle 751 yılında Çinliler ile Abbasi ve Karluk orduları karşı karşıya gelmişlerdir.
Kuzeyden Karlukların da gelmesiyle çapraz ateş arasında kalan Çin ordusu, Talas Savaşı’nda ağır bir yenilgi almıştır. Yaşanan savaşın neticesinde yaklaşık 50 bin Çinli asker ölmüş ve 20 bini ise İslam orduları tarafından esir alınmıştır.Talas Savaşı nerede oldu? 751 yılında gerçekleşen Talas Savaşı; Talas Nehri kıyısında bulunan Atlah mevkiinde meydana gelmiştir. Talas Nehri bugün Kırgızistan sınırları içinde yer almaktadır.
Talas Savaşı Nedenleri
751 yılında gerçekleşen Talas Savaşı nedenleri şu şekildedir:
- Çinlilerin Batı Türkistan üzerinde hâkimiyet kurma emelleri.
- Hem Çinlilerin hem de Abbasilerin İpek Yolunu denetim altına almak istemeleri.
- Abbasilerin İslamiyet’i yayma düşüncesi.
- Bölgedeki Türklerin Çin tehlikesine karşı Abbasilerden yardım istemesi.
Talas Savaşı Sonuçları
Talaş Savaşı gerek İslam gerekse de Türk dünyası için önemli sonuçlar doğurmuştur. Öne çıkan Talas Savaşı sonuçları ise şu şekildedir:
- Çin, Batı Türkistan’ı ele geçirme emellerinden vazgeçmek zorunda kalmıştır.
- Bölgedeki Türk varlığı güçlenmiştir.
- 766 yılında Karluklar bağımsız bir devlet olmuşlardır.
- Çin’de imal edilen kâğıt bu savaşta esir edilen Çinliler vasıtasıyla önce Semerkant’a ardından da Bağdat’a getirilmiştir. Tarihte ilk kez kâğıt; Çin dışında bir yerde, Semerkant’ta üretilmiştir.
- Kâğıdın yanı sıra barut ve matbaa da Araplar tarafından öğrenilmiştir.
Talas Savaşı Önemi
Talas Savaşı’nın Türk tarihi açısından önemi; Türklerin bu savaş ile birlikte Müslümanlığı yakından tanıma fırsatı bulmalarından kaynaklanmaktadır. Çoğu tarihi kaynak bu açıdan; Talas Savaşı’nı Türklerin İslamiyet’e geçmelerinin başlangıcı olarak kabul etmektedir.
Bir yanıt yazın